«Ο απαρατήρητος κύριος Κούντερα...» του Πέτρου Γκάτζια

2017-07-03 10:25

Η παράξενη συμπεριφορά ενός ανθρώπου πυροδοτεί πολλά σενάρια, ειδικά όταν αυτός ο άνθρωπος ονομάζεται Μίλαν Κούντερα και είναι ένας από τους διασημότερους συγγραφείς σε όλο τον κόσμο. Βέβαια, ο Κούντερα ήταν πάντοτε προσεκτικός με τις κινήσεις του, ειδικά μετά τη διαγραφή του από το Κομμουνιστικό Κόμμα της τότε Τσεχοσλοβακίας το 1950.

Άλλωστε στο πρώτο του μυθιστόρημα, Το αστείο, στο οποίο καυτηριάζει τη φύση του ολοκληρωτισμού της κομμουνιστικής περιόδου, καταγράφεται ουσιαστικά η διαφωνία του με το κόμμα, μέσα από μια φάρσα, ένα αστείο που κάνει ο ήρωας. Μετά απ’ αυτό μπήκε στη μαύρη λίστα και το έργο του απαγορεύτηκε στη χώρα. Είναι επόμενο, λοιπόν, θα έλεγε κανείς να έχει πικρία.

Ωστόσο ακολούθησαν πολλά, ανάμεσά τους και η Βελούδινη Επανάσταση, η οποία χώρισε την Τσεχοσλοβακία στα δύο. Τα πράγματα άλλαξαν πολιτικά, αλλά ακόμη και τότε ο Κούντερα κράτησε την ίδια στάση: ήθελε να περνάει απαρατήρητος.

Είναι λες και ο συγγραφέας αλλάζει ρόλο με κάποιον ήρωα βιβλίου και γίνεται ο ίδιος ο πρωταγωνιστής της ιστορίας.

Τα τελευταία τουλάχιστον 25 με 30 χρόνια ο Κούντερα κάνει τα πάντα για να καλύψει τα ίχνη του. Επισκέπτεται τη χώρα του μόνο ινκόγκνιτο και μένει κάθε φορά σε διαφορετικό ξενοδοχείο χρησιμοποιώντας ψεύτικα ονόματα.

Δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος δημοσιογράφος να τον ανακαλύψει, καθώς έχει ορκίσει όλους τους φίλους του να μη μιλήσουν ούτε για το αν είναι στην Τσεχία, αλλά ούτε για το ποιος είναι και, το σημαντικότερο, ποιος ήταν ο Κούντερα.

Άλλωστε και ο ίδιος δεν δίνει ποτέ πια συνεντεύξεις. Γι’ αυτό και κάποιοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν αυτόν τον ιδιότυπο «μοναχισμό» και εστιάζουν στα χρόνια του κομμουνισμού και της διαγραφής του από το κόμμα και στα όσα συνέβησαν –αν συνέβησαν– πριν από τη διαγραφή.

Το 2008, η τσεχική εφημερίδα Respekt δημοσίευσε έρευνα του Ινστιτούτου Σπουδών Ολοκληρωτικών Καθεστώτων της Τσεχίας, σύμφωνα με την οποία ο Κούντερα, ως νεαρό και ένθερμο μέλος του κόμματος, κατέδωσε έναν αντικαθεστωτικό πιλότο, τον οποίο ο ίδιος δεν είχε γνωρίσει ποτέ, αλλά βασίστηκε στις πληροφορίες φίλου του. Αμέσως ξέσπασε σάλος.

Ο συγγραφέας μόνο τότε έσπασε για λίγο τη σιωπή του, αρνούμενος την κατηγορία της κατάδοσης και λέγοντας πως δεν θυμόταν καν τους πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας, θέλοντας να κλείσει την υπόθεση.

Δεν έκανε το ίδιο όμως ο διεθνής Τύπος, με τη γερμανική εφημερίδα Die Welt να συγκρίνει το σκάνδαλο με αυτό του Γκίντερ Γκρας, του Γερμανού νομπελίστα συγγραφέα, ο οποίος αποκάλυψε ότι στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο υπήρξε μέλος των Waffen-SS, χωρίς όμως να ρίξει ούτε μία σφαίρα.

Έναν μήνα μετά την καταγγελία της τσεχικής εφημερίδας, έντεκα διάσημοι συγγραφείς στήριξαν δημόσια τον Κούντερα δίνοντας τέλος σε συζητήσεις τέτοιου είδους. Ανάμεσά τους ο Σαλμάν Ρουσντί, ο Φίλιπ Ροθ, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές, η Ναντίν Γκόρντιμερ και ο Ορχάν Παμούκ. Ακόμη και ο Βάτσλαβ Χάβελ, συγγραφέας και ο ίδιος, αλλά και ο τελευταίος πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας και ο πρώτος της Τσεχίας, είχε εκφράσει τη δυσπιστία του γι’ αυτή την παράξενη ιστορία.

Ο ίδιος ο Κούντερα, πάντως, μετά τη διάψευση απλώς βυθίστηκε και πάλι στη λήθη του...

 

 

πηγή : diastixo.gr